Akcja ratowania płazów na Podolanach

Od lat niektórzy mieszkańcy osiedla wraz z wolontariuszami Klubu Przyrodników, studentami Uniwersytetu Przyrodniczego i Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, prowadzą akcję ratowania płazów na terenie sieci ulic osiedla Podolany. Akcja ratownicza polega na przenoszeniu w bezpieczne miejsce wszystkich płazów znajdowanych na drogach osiedlowych, a narażonych na śmierć pod kołami przejeżdżających samochodów. Działania te są prowadzone zazwyczaj w porze wieczornej, w okresie wiosennym między 1 marca a 31 maja, kiedy  odbywają się żabie gody. Na Podolanach nie brakuje zbiorników wodnych, większość z nich jest usytuowana wzdłuż cieku wodnego Wierzbak. Płazy upodobały sobie tę okolicę i chętnie korzystają z okolicznych zbiorników wodnych w czasie godowych wędrówek. O ruchach migracyjnych żabiego bractwa można się samemu przekonać naocznie, odbywając spacer po zmierzchu w pobliżu zbiorników, szczególnie w ciepłe, wiosenne wieczory. Jest to okazja, aby posłuchać głosy godowe płazów.

Takimi miejscami wiosennych spotkań żab są na przykład: staw w Parku im Prof. Leszka Bergera przy ul. Druskiennickiej oraz staw na Skwerze im. A. A. Łuczaka przy ul. Omańkowskiej. Niestety, od ośmiu lat, notujemy niepokojący spadek liczebności przenoszonych przez nas płazów, a nawet tych rozjechanych płazów na monitorowanej drodze. Bardzo niepokojącym jest, że w zeszłym roku odnotowany spadek liczebności żab trawnych wynosił ponad 80 procent, oraz że nie zaobserwowaliśmy traszki zwyczajnej w ogóle. Świadczy to o wzmożonej rozbudowie miasta Poznania, a co za tym idzie rozwoju urbanizacji wraz z ruchem kołowym.

Płazy są zwierzętami o podwójnym trybie życia. W postaci jaj czy kijanek spędzają pierwszy okres rozwoju w wodzie, a po przeobrażeniu kolonizują tereny w pobliżu zbiornika rozrodczego, gdzie wrastają do czasu dojrzałości, odżywiając się bezkręgowcami. Okoliczna zieleń, drzewa i krzewy, które się znajdują w obrębie stawu Wierzbak, odgrywają kluczową rolą dla lokalnej populacji żab i ropuch, ponieważ to właśnie tam znajdują się owady i inne bezkręgowce, którymi odżywia się podczas swojego życia lokalna populacja. Także inne zwierzęta, takie jak jeże, kuny, lisy czy ptaki również regularnie w tym właśnie miejscu poszukują żeru. I właśnie z tych obserwacji nasuwa się wniosek o szczególności i ważności terenów zieleni w tym obszarze, oraz o konieczności szczególnej ich ochrony przed zniszczeniem, zabudową mieszkaniową czy tez innymi zmianami inwestycyjnymi.

Na sesji Rady Osiedla Podolany w dniu 06.12.2022, Klub Przyrodników przedstawił zalecenia ochronne dotyczące tego obszaru wskazując, aby zachować od linii brzegowej cieku wodnego Wierzbak pas zielony o szerokości minimum 30 m, o zróżnicowanej strukturze np. z różnymi zadaszeniami rodzimych gatunków roślin takimi jak krzewiaste wierzby, bez czarny, dereń świdwa, głóg, różne rodzaje śliwek. Taka struktura sprzyja utrzymaniu poziomu wilgoci w powietrzu oraz w glebie, chroni od silnego wiatru, co jest niezbędnym elementem siedliska płazów, ze względu na delikatną skórę żab, narażonej na wysychanie. Ponadto roślinność jest źródłem świeżego powietrza również dla ludzi, zwłaszcza podczas intensywnych upałów, które notorycznie nękają już od lat Wielkopolskę.

Dlatego też chcemy uwrażliwić wszystkich mieszkańców osiedla na dbałość o zachowanie oczka wodnego na swoim terenie, o otoczenie go roślinnością o różnej wysokości oraz o ograniczenie koszenia do okresu późnoletniego. Można również pomagać płazom przetrwać okres zimowy zachowując warstwę liści czy gałęzi w kącie waszego ogrodu, najlepiej w  zacienionych miejscach, w południowej ekspozycji. Wielką pomocą są również ogrodowe kompostowniki, które sprzyjają owadom i dżdżownicom, a te z kolei stanowią pokarm między innymi płazów. Wielu właścicieli okolicznych domów cieszy obecność płazów w ich przydomowych ogrodach. Ogradzając swoje posesje prosimy, aby pamiętać, że im bardziej naturalne ogrodzenie, tym lepiej będzie służyć płazom: niezbyt gęsty żywopłot liściasty wraz z siatką o dużych oczkach wystarczy, aby dać płazom możliwość swobodnego przemieszczania się miedzy posesjami i ulicami. Niektóre gatunki takie jak żaby zielone czy ropuchy szare są w stanie migrować do ponad kilometra, tak więc z pewnością będą próbowały was odwiedzić wasze posesje wcześnie czy później ! W poprzednich latach zdarzało się, że znajdowaliśmy ponad 500 płazów na drogach w jednym sezonie migracyjnym (!).

Ciągłe poszukujemy nowych wolontariuszy do pomocy przy akcji przenoszenia i ratowania płazów na drodze, szczególnie wiosną. Również i w tym roku już ponad 50 osobników zostało przeniesionych poza obręb dróg. Liczymy, że uda nam się jeszcze wiele z nich ocalić do końca sezonu.

Przypomnimy, że w Polsce wszystkie płazy są pod ochroną prawną i że ich przetrzymywanie wymaga zezwolenie od Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Poznaniu, dlatego zachęcamy, aby skontaktować się z nami w razie zainteresowania uczestnictwem w akcji.

Ubierzcie się jak na wyprawę terenową (buty odporne na wodę oraz kurtki przeciwdeszczowe). Osoba do kontaktu: Alexandre Flesch, tel. 788 049 896